Kolektory słoneczne walczą o przetrwanie. W 2017 r. powierzchnia zainstalowanych kolektorów spadła o 24%.
Redakcja GLOBEnergia
Od 2017 roku sektor kolektorów słonecznych walczy o przetrwanie. Jak donosi raport Eurobserv’ER powierzchnia zainstalowanych kolektorów słonecznych zmniejszyła się o 24,2% w stosunku do roku 2016. Większa część europejskiego rynku zredukowała się pod względem produkcji ciepłej wody użytkowej oraz ogrzewania, bazujących na kolektorach słonecznych. Dane dotyczące poszczególnych rynków krajowych są bardzo zróżnicowane, lecz kilka krajów wykazuje zachęcające oznaki. Trend spadkowy aktywności może być obserwowany także poza granicami Unii Europejskiej.
Trudno znaleźć miejsce dla słońca
Pomimo znacznych korzyści, jakie przynosi energetyka słoneczna, europejskim krajom ciężko jest się ustabilizować na tym rynku. Głównym powodem jest nieustanna konkurencja energii słońca z innymi sektorami OZE, których dostępność i uwarunkowania są nieco szersze. Słoneczna energia cieplna musi także walczyć z bratobójczą konkurencją z fotowoltaiki.
Rynek energii słonecznej ucierpiał w wyniku cięcia pomocy publicznej w niektórych krajach poprzez ograniczenia budżetowe lub z systemów wsparcia dostosowanych do konkurencyjnych technologii. Poprawa pomocy przyznawanej systemom solarnym w celu zwiększenia efektywności energetycznej nie przyniosła oczekiwanego efektu na rynku. Oczekiwane wzrosty w sektorze kolektywnym, ciepłownictwie i ciepłownictwie przemysłowym stopniowo rosną, ale są zbyt słabe, by przeciwdziałać spadkowi wielkości instalacji w poszczególnych sektorach domowych.
Antykolektorowa Europa?
Analizy sektora kolektorowego są zgodne, że większość krajów odchodzi od tej formy wytwarzania energii. Rynek austriacki jest bliski zastąpienia przez inne sektory OZE, rynek niemiecki pomimo wielu kontraktów odnotowywuje silne straty. Hiszpański rynek, pomimo oficjalnego poparcia energii słońca, demontuje istniejące instalacje. We Włoszech sytuacja jest równie niejasna.
Spadek mocy oraz powierzchni zainstalowanych kolektorów słonecznych obrazują poniższe tabele kolejno z roku 2016 oraz 2017.
| Kraj | Kolektory płaskie | Kolektory próżniowe | Nieoszklone kolektory | Powierzchnia (m2) | Równoważna moc (MWth) |
| Niemcy | 677 000 | 67 000 | 22 000 | 766 000 | 536,2 |
| Dania | 478 297 | - | - | 478 297 | 334,8 |
| Grecja | 271 400 | 600 | - | 272 000 | 190,4 |
| Hiszpania | 201 793 | 7 076 | 3 321 | 212 190 | 148,5 |
| Włochy | 186 647 | 25 043 | - | 211 690 | 148,2 |
| Francja* | 114 894 | - | 5 500 | 120 100 | 84,1 |
| Polska | 111 700 | 3 700 | - | 115 400 | 80,8 |
| SUMA: | 2 041 731 | 103 419 | 30 821 | 2 175 677 | 1 523 |
*posiada 48 994 m2 w departamentach zamorskich
Źródło: EurObserv’ER 2018
| Kraj | Kolektory płaskie | Kolektory próżniowe | Nieoszklone kolektory | Powierzchnia (m2) | Równoważna moc (MWth) |
| Niemcy | 573 000 | 57 000 | 20 000 | 650 000 | 455,0 |
| Grecja | 312 840 | 3 160 | - | 316 000 | 221,2 |
| Hiszpania | 190 666 | 7 187 | 3 652 | 201 505 | 141,1 |
| Włochy | 151 000 | - | - | 151 000 | 105,7 |
| Francja* | 114 591 | - | 5 500 | 120 091 | 84,1 |
| Polska | 110 000 | 3 000 | - | 113 000 | 79,1 |
| Austria | 99 770 | 1 060 | 630 | 101 460 | 71,0 |
| SUMA: | 1 551 867 | 71 407 | 29 782 | 1 653 056 | 1 157,2 |
*posiada 63 526 m2 w departamentach zamorskich
Źródło: EurObserv’ER 2018
Wymiana polskiego rynku ciepłowniczego
Idealną okazją do rozwoju rynku kolektorowego jest ograniczenie węglowej gospodarki Polski, która produkuje zbyt dużą ilość zanieczyszczeń. Pomimo programów motywujących wspierających poprawę jakości powietrza oraz promujących niskoemisyjność urządzeń grzewczych, notowania kolektorów słonecznych nadal spadają.
Obiecująca Grecja?
Silny wzrost rynku greckiego kontrastuje z trudnościami opiewającymi resztę Europy. W porównaniu z rokiem 2016, udział energii kolektorowej wzrósł aż o 16,2%. Jest to skutek nie tylko spadku cen powodowanego silną rynkową konkurencją, ale też możliwości samodzielnej instalacji źródeł OZE bez ingerencji obcych firm.
Wątpliwości rynku słońca
Istnieje duże prawdopodobieństwo, że wkład energii słonecznej do celów energetycznych w Europie może nie zostać utrzymany w następnych latach z powodu likwidacji starych instalacji. Wówczas energia słoneczna ustąpi miejsca innym odnawialnym lub nieodnawialnym źródłom energii. Parlament Europejski wyszedł naprzeciw tym prognozom, zawierając w czerwcu 2018 roku porozumienie z przedstawicielami Rady Europejskiej w sprawie udziału źródeł OZE w całkowitym zużyciu energii końcowej, podwyższając ich poziom z 27% do 32%.
Kraje europejskie zobowiązane są do przyjęcia tzw. długoterminowej narodowej strategii renowacji dla swoich publicznych i prywatnych budynków, z celem redukcji emisji o 80-95% w 2050 r. oraz obowiązkiem monitorowania efektu co 10 lat. W dyrektywie silnie zaznaczona jest propozycja wykonania prac renowacyjnych oraz ocena efektywności oszczędności energii uzyskanych dzięki środkom finansowym, co może stanowić mocny argument dla rozwiązań w zakresie energii słonecznej.
Opracowano na podstawie EurObserv’ER 2018
