Lekarze apelują – SCT musi zostać utrzymana!

Członkowie Koalicji Lekarzy i Naukowców na rzecz Zdrowego Powietrza apelują o utrzymanie ustanowionej w listopadzie 2022 roku Strefy Czystego Transportu w Krakowie (SCT), do czasu rzetelnej oceny na ile to narzędzie przyczynia się do ochrony zdrowia mieszkańców Krakowa. Brak podejmowania działań w kierunku ograniczenia emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych oznacza prawie 300 przedwczesnych zgonów rocznie.

- Członkowie Koalicji Lekarzy i Naukowców na rzecz Zdrowego Powietrza przypominają, że kwestią fundamentalną wprowadzenia SCT jest ochrona zdrowia i życia mieszkańców miast.
- Utrzymanie SCT w Krakowie znacznie wpłynie na redukcję emisji zanieczyszczeń pochodzących z transportu drogowego. Eliminacja szkodliwych substancji uratuje do 300 żyć rocznie.
- Oprócz zgonów emisja z sektora transportu dosięga głównie najmłodszych. Dzieci przez swój niski wzrost wdychają najwięcej spalin i najbardziej na tym cierpią. Nabyte w ten sposób choroby będą im towarzyszyć do końca życia.
Strefy Czystego Transportu zdążyły już wywołać niemałe poruszenie wśród mieszkańców miast, gdzie mają zacząć docelowo funkcjonować jeszcze w tym roku. Niestety dyskusje marginalnie potraktowały kwestię nadrzędną SCT - ochronę zdrowia. Warto to zaznaczyć, głównym celem wprowadzenia SCT jest ochrona życia i zdrowia mieszkańców miast, którzy narażeni są na zanieczyszczenia powietrza pochodzące z komunikacji samochodowej.
- Podstawowym celem SCT jest ochrona zdrowia i życia mieszkańców miasta. Mamy głęboką nadzieję, że w nadchodzącym głosowaniu krakowscy Radni i Radne wykażą się odpowiedzialnością i staną przeciwko inicjatywie Komitetu Kraków dla Kierowców, której celem jest likwidacja Strefy Czystego Transportu. Mamy nadzieję, że będą za zdrowiem mieszkańców naszego miasta - mówi Andrzej Guła ze Stowarzyszenia Krakowski Alarm Smogowy.
Lekarze zwracają uwagę, iż prowadzone badania naukowe wykazały, że zanieczyszczenia komunikacyjne w istotny sposób wpływają negatywnie na zdrowie. Do grupy zagrożeń zdrowotnych należy zaliczyć m.in.:
- wywołanie i zaostrzenie przebiegu chorób układu oddechowego, takich jak astma i przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP);
- powodują ostre incydenty chorób sercowo-naczyniowych, ale także są jednym z czynników ryzyka występowania tych chorób;
- znacząco wpływają na funkcje poznawcze, przyczyniając się do rozwoju zespołów otępiennych u osób starszych oraz do pogorszenia koncentracji i uczenia się dzieci i młodzieży;
- przyczyniają się do powstawania nowotworów złośliwych.
- Najbardziej narażone na efekty smogu w miastach są kobiety ciężarne, dzieci oraz osoby starsze, często z chorobami przewlekłymi układu krążenia i oddychania – mówi prof. Ewa Konduracka z Collegium Medicum w Krakowie.
- Spaliny samochodowe szczególnie negatywnie oddziałują na małe dzieci, które z powodu niskiego wzrostu łatwiej – w porównaniu z dorosłymi – inhalują zanieczyszczenia z rur wydechowych. Dzieci również dużo gorzej metabolizują i eliminują składniki spalin samochodowych, ponieważ nie mają w pełni wykształconego i funkcjonującego układu odpornościowego. Wiadomo rownież, że przewlekla ekspozycja zanieczyszczenia powietrza przyczynia się do rozwoju chorób układu krążenia, oddychania, nowotworów i alergii. - prof. Ewa Konduracka
Strefy czystego powietrza, zmniejszając stężenia zanieczyszczeń komunikacyjnych w Krakowie, spowodują istotne skutki zdrowotne. Dzięki działaniom obniżającym emisję komunikacyjną Kraków może uniknąć 295 przedwczesnych zgonów rocznie.
- Wyliczenia pokazują, że każdego roku można ocalić 295 istnień ludzkich w Krakowie dzięki zmniejszeniu emisji zanieczyszczeń generowanych przez transport. Największy pozytywny wpływ widać w takich dzielnicach jak: Stare Miasto, Grzegórzki, Prądnik Czerwony i Biały, Krowodrza, Podgórze, Czyżyny, Bieńczyce, Wola Duchacka i Łagiewniki. We wskazanych obszarach, dzięki działaniom zmniejszającym emisję tlenków azotu, można zredukować liczbę zgonów z przyczyn naturalnych aż o 7,6% - mówi Łukasz Adamkiewicz z Europejskiego Centrum Czystego Powietrza.
Wejście w życie ograniczeń w przemieszczaniu się pojazdów uznawanych za najbardziej zanieczyszczające powietrze w połowie 2026 spowoduje redukcję prawie 50% emisji NO2 a obejmie tylko 21% aut.

Na mapie ukazano które rejony Krakowa zyskają najwięcej na wprowadzeniu SCT. Największa redukcja liczby przedwczesnych zgonów będzie możliwa, w dzielnicach o największym natężeniu ruchu.
Największy potencjalny procent redukcji przedwczesnych zgonów z powodu narażenia na dwutlenek azotu możliwy jest w dzielnicach: Stare Miasto, Grzegórzki, Prądnik Czerwony i Biały, Krowodrza, Podgórze, Czyżyny, Bieńczyce, Wola Duchacka i Łagiewniki. We wskazanych obszarach, dzięki działaniom zmniejszającym emisję tlenków azotu, można zredukować liczbę zgonów aż o 7,6% - czytamy w raporcie Europejskiego Centrum Czystego Powietrza.
Źródło: Raport ECCP.