Nowe przepisy MRiT odnośnie magazynów energii to problem dla samorządów – stanowisko Federacji

• Jeżeli obecne projekty nowelizacji prawa budowlanego i warunków technicznych weszłyby w życie bez zmian, samorządy będą mieć problem z realizacją lokalnych programów dotacyjnych. 
• Projekt nowelizacji wspomnianych legislacji zawiera zbiór wymogów, które całkowicie zablokują rozwój prosumenckich instalacji OZE.
• Samorządy zwracają uwagę na potrzebę udziału ekspertów przy tworzeniu przepisów kształtujących kluczowe podstawy prawne.

Federacja Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP, reprezentująca ok. 1000 jednostek samorządów terytorialnych w całej Polsce, wyraziła zdecydowany sprzeciw wobec projektowi zmian legislacyjnych, które – jak twierdzi – mogą poważnie zaszkodzić rozwojowi instalacji fotowoltaicznych oraz magazynów energii. Mowa o dwóch równolegle procedowanych aktach:

• projekcie zmian ustawy Prawo Budowlane, który wprowadza obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę dla magazynów energii powyżej 20 kWh,
• projekcie Rozporządzenia ws. Warunków Technicznych budynków, który znacząco ogranicza możliwości montażu urządzeń OZE w budynkach, w szczególności magazynów energii dla których wymagane będzie osobne, niemieszkalne pomieszczenie.

Zdaniem Federacji, tak sformułowane przepisy mogą nie tylko zatrzymać rozwój rynku domowych magazynów energii, ale również doprowadzić do upadku wielu projektów dotacyjnych realizowanych przez samorządy i beneficjentów indywidualnych. W nowej rzeczywistości beneficjenci tych programów nie będą mogli zrealizować planowanych inwestycji lub pociągnie to za sobą rezygnację z inwestycji przez bardzo wysokie koszty dodatkowe.

Treść stanowiska Federacja Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP

Stanowisko Federacji Regionalnych Związków Gmin i Powiatów w sprawie projektu Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, z dnia 9 czerwca 2025 r. oraz planowanych zmian legislacyjnych ustawy Prawo Budowlane ograniczających rozwój domowych magazynów energii

W imieniu Federacji Regionalnych Związków Gmin i Powiatów, największej ogólnopolskiej organizacji samorządu terytorialnego zrzeszającej 20 organizacji samorządowych, które reprezentują łącznie ok. 1000 gmin, powiatów i województw z całego kraju, wyrażamy głębokie zaniepokojenie najnowszymi inicjatywami legislacyjnymi, które mogą wywołać bardzo negatywne skutki dla rozwoju sektora instalacji fotowoltaicznych i magazynów energii.

Nasze obawy budzą dwa równolegle procedowane dokumenty – projekt zmian ustawy Prawo Budowlane, przewidujący wprowadzenie obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę dla domowych i firmowych magazynów energii o pojemności powyżej 20 kWh oraz projekt Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, przekazany do konsultacji społecznych 9 czerwca 2025 r.

Stanowczo stwierdzamy, że oba projekty, mimo deklarowanych celów związanych z poprawą bezpieczeństwa, mogą w praktyce skutecznie zahamować rozwój zarówno prosumenckich jak i komercyjnych instalacji magazynowania energii, szczególnie połączonych z instalacjami fotowoltaicznymi — filarów transformacji energetycznej, bezpieczeństwa energetycznego i walki z ubóstwem energetycznym.

Wprowadzanie nieuzasadnionych administracyjnie barier, jak konieczność uzyskania pozwolenia na budowę dla domowych magazynów energii powyżej 20 kWh, rodzi nie tylko wątpliwości prawne, ale i poczucie nierówności — szczególnie w sytuacji, gdy w tych samych lokalizacjach legalnie mogą parkować samochody elektryczne, wyposażone w akumulatory trakcyjne o kilkukrotnie wyższej pojemności (średnio 70 kWh). Praktyka pokazuje, że głównym źródłem incydentów pożarowych z udziałem magazynów energii są błędy montażowe, wady urządzeń lub ich nieprawidłowa eksploatacja. Procedura uzyskania pozwolenia na budowę nie rozwiązuje żadnego z tych problemów. Realne podniesienie poziomu bezpieczeństwa można osiągnąć poprzez wprowadzenie jednolitych, spójnych i rozsądnych wymogów technicznych montażu, a także rozszerzenie uprawnień dla instalatorów — co jednocześnie ułatwi rozwój rynku i poprawi jakość realizowanych instalacji.

Jeszcze większe kontrowersje budzi projekt Rozporządzenia ws. warunków technicznych dla budynków, który w obecnym kształcie wprowadza drakońską regulację, która utrudnia, de facto uniemożliwia montaż falowników i magazynów energii w wielu standardowych lokalizacjach (pomieszczenia gospodarcze, garaże); wprowadza nadmierne, kosztowne i technicznie wątpliwe wymogi (...) 

Jeżeli w przypadku instalacji fotowoltaicznych proponowane przepisy jedynie ograniczają rozwój tego typu systemów i podniosą koszty, to w przypadku magazynów energii może dojść do olbrzymiego zatrzymania rozwoju tego sektora w segmencie domów jednorodzinnych oraz przemysłowym (...)

Takie podejście rodzi pytania, czy autor przepisów nie ma rozeznania w technologiach magazynowania energii i poziomach ryzyka jakie stwarzają poszczególne technologie, czy jego celem jest zatrzymanie rozwoju rynku magazynów energii pod przykrywką bezpieczeństwa? Zgodnie z zaproponowanymi przepisami magazyn energii o pojemności do 10 kWh będzie mógł być zlokalizowany jedynie w pomieszczeniach nieprzeznaczonych na nawet czasowy pobyt ludzi. Biorąc pod uwagę fakt, że w mieszkaniach domów wielorodzinnych nie projektuje się takich pomieszczeń, już tylko ten przepis eliminuje dostęp do magazynów energii około połowie gospodarstw domowych w Polsce, mieszkających w blokach. Z kolei w przypadku magazynów energii każdego typu, niezależnie od poziomu zagrożenia pożarowego przy pojemności powyżej 10 kWh nowe przepisy wymagają jego lokalizacji w dedykowanym pomieszczeniu zabezpieczonym przeciwpożarowymi drzwiami. To wymóg tylko teoretycznie do spełnienia w domach jednorodzinnych, bo w praktyce trudno sobie wyobrazić, aby właściciele domów, ale także budynków przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej przed montażem magazynu energii musieli inwestować w kosztowny remont i przeznaczenie całego pomieszczenia wyłącznie na cele instalacji magazynu energii. 

Podkreślamy, że jako Federacja nie kwestionujemy potrzeby podnoszenia standardów bezpieczeństwa, jednak bezpieczeństwo to powinno być podnoszone poprzez pozostawienie w obrocie certyfikowanych, a przez to bezpiecznych urządzeń i podnoszenie kwalifikacji osób dokonujących montażu, nawet poprzez wprowadzenia stosownych uprawnień elektrycznych. Zależy nam, aby nowe przepisy były spójne, logiczne i uwzględniały stan faktyczny rynku, nowoczesne technologie oraz najlepsze europejskie praktyki.

Apelujemy o wstrzymanie prac nad zmianami w obecnym kształcie lub ich natychmiastową radykalną zmianę i rozpoczęcie rzetelnego dialogu z udziałem branży, ekspertów oraz środowisk zajmujących się bezpieczeństwem instalacji OZE i magazynowania energii. Jesteśmy gotowi aktywnie uczestniczyć w tych pracach, dostarczając merytoryczną wiedzę i rekomendacje, które pozwolą pogodzić bezpieczeństwo z rozwojem nowoczesnej energetyki.

Źródło: Federacja Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP