Nowe rozdanie w programie Czyste Powietrze. NFOŚiGW: potrzeba aż 120 mld zł
Już wkrótce rusza ponowny nabór w ramach programu Czyste Powietrze, a to dobra okazja, by przyjrzeć się jego finansowej kondycji – zarówno tej dotychczasowej, jak i przyszłej. Od momentu uruchomienia we wrześniu 2018 roku, złożono ponad milion wniosków na łączną kwotę przekraczającą 38 mld zł. Tymczasem Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej szacuje, że na pełną realizację programu potrzeba będzie nawet 120 mld zł.
Redakcja GLOBEnergia
- Program Czyste Powietrze wraca po czteromiesięcznej przerwie, spowodowanej między innymi koniecznością rozpatrzenia spiętrzonej kolejki wniosków. Zaległe płatności zostaną pokryte z funduszy KPO i FEnIKS, na co przeznaczono łącznie prawie 22 mld zł.
- Nowa edycja programu ruszy z dodatkowym budżetem w wysokości 10 mld zł pochodzącym z unijnego Funduszu Modernizacyjnego, ale łączna kwota 50 mld zł pozostaje niewystarczająca wobec oszacowanych potrzeb, które sięgają aż 120 mld zł.
- NFOŚiGW deklaruje, że intensywnie poszukuje kolejnych źródeł finansowania i zapewnia, że przyszłe nabory będą uruchamiane tylko wtedy, gdy ich finansowanie będzie realnie zabezpieczone.
Program Czyste Powietrze wstrzymany. Czy rzeczywiście zabrakło pieniędzy?
Nabór do programu został zawieszony 28 listopada ubiegłego roku, a jego wznowienie planowane jest na najbliższy poniedziałek, 31 marca. Jednym z powodów tej przerwy była konieczność uporządkowania zaległości w rozpatrywaniu wniosków oraz realizacji wypłat dla beneficjentów i wykonawców. NFOŚiGW zapewnia, że do końca marca uda się zakończyć ocenę wniosków o dotacje, jednak rozpatrywanie płatności wciąż pozostanie opóźnione.
Zawieszenie programu wywołało burzliwą dyskusję. Pojawiły się głosy, że fundusze w ramach Czystego Powietrza zostały wyczerpane – instalatorzy zorganizowali nawet w tej sprawie protest. Fundusz zaprzecza tym doniesieniom, wskazując na problemy proceduralne oraz brak zgłoszeń zapotrzebowania od regionalnych funduszy jako źródło opóźnień. Szerzej temat ten był poruszany w artykule:
Zgodnie z informacjami przekazanymi niedawno przez NFOŚiGW, na uregulowanie zaległości przeznaczone zostanie 13,9 mld zł z Krajowego Planu Odbudowy oraz 7,9 mld zł z programu FEnIKS. A co z nową turą naboru?
Nowa edycja z nowym budżetem. Ale potrzeby są znacznie większe
Jak wyjaśnili przedstawiciele NFOŚiGW podczas ostatniego briefingu, wspomniane środki z KPO i FEnIKS będą przeznaczone wyłącznie na zaległe płatności. Nowy nabór, którego start zaplanowano na 31 marca, opierać się będzie na 10 mld zł pochodzących z Funduszu Modernizacyjnego. Środki te trafiły do Polski w formie bezzwrotnej dotacji za pośrednictwem Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
Łączna wartość wszystkich dotychczasowych wniosków złożonych w programie Czyste Powietrze wynosi obecnie 38,1 mld zł. Z danych przekazanych przez ministrę klimatu i środowiska wynika, że w samym 2024 roku wpłynęło blisko 270 tys. wniosków, co stanowi około 25% całkowitej liczby.
Dzięki dodatkowym środkom z Funduszu Modernizacyjnego dostępna pula środków sięga obecnie niemal 50 mld zł. To jednak wciąż za mało – według wyliczeń NFOŚiGW potrzeby programu sięgają aż 120 mld zł.
Skąd wziąć brakujące miliardy? Fundusz szuka rozwiązań
Jak zapewniają przedstawiciele Funduszu, w ramach instytucji stale działa zespół odpowiedzialny za pozyskiwanie nowych źródeł finansowania. Jednocześnie podkreślają, że nie zostanie ogłoszony żaden nowy nabór, jeśli nie będzie on miał zagwarantowanego finansowego zaplecza. Takie podejście ma zapobiec powtórce z 2018 roku, gdy – według obecnych władz Funduszu – zadeklarowana przez rząd kwota 103 mld zł nie była w żaden sposób zabezpieczona w realnym budżecie.
Źródło: NFOŚiGW
