Nowy pomysł KE na redukcję szczytów cen energii. Czy to ma sens?

Zasada działania tego produktu polega na możliwości zawarcia umowy pomiędzy operatorami systemu przesyłowego a konsumentami, zgodnie z którą ci drudzy zobowiązują się do obniżenia swojego zużycia energii elektrycznej w określonych godzinach, kiedy ceny energii są najwyższe. Za te redukcje konsumentom wypłacane są odpowiednie rekompensaty finansowe.

Celem takiej usługi jest zatem łagodzenie najwyższych szczytów zapotrzebowania na energię, co pozwala zmniejszyć obciążenie sieci w okresach szczególnie intensywnego zużycia, a co za tym idzie, przyczynić się do stabilności i niezawodności systemu elektroenergetycznego. Jest to szczególnie istotne w przypadku systemów opartych na energii odnawialnej, generacja z których jest bardziej zmienna i trudniejsza do przewidzenia niż tradycyjne źródła energii, dlatego usługa ta może pomóc w zarządzaniu zmiennym w czasie zapotrzebowaniu na energię.

Jak zareaguje rynek?

Z taką usługą związane są pewne zagrożenia, które mogą wpłynąć na efektywność rynków energii elektrycznej oraz stabilność systemów elektroenergetycznych. Oto niektóre z nich:

• 1. Manipulacja cenami. 

Istnieje ryzyko manipulacji harmonogramami zużycia energii ze strony konsumentów, w celu wykorzystania mechanizmu i uzyskania korzyści finansowych. Klienci mogą przecież zgłaszać stały harmonogram, ale po aktywacji usługi kontynuować korzystanie z prądu według bieżących potrzeb, a nie zgodnie ze zgłoszonym planem. Może to prowadzić do nieprawidłowego obniżenia cen energii na rynku spotowym.

• 2. Zaburzenie prawidłowego działania rynku cen energii.

Mechanizm obniżania cen spotowych poprzez usługę do redukcji szczytów cen może negatywnie wpłynąć na zachowanie rynku. Istnieje prawdopodobieństwo, że procesy ekonomiczne zaczną zachodzić w jeszcze mniej przewidywalny sposób, co ważne, zaburzone zostanie działanie prawa popytu i podaży. 

• 3. Obniżenie motywacji do inwestowania.

Zaburzona zostanie atrakcyjność inwestycji w technologie magazynowania energii, co może wpłynąć negatywnie na rozwój odpowiedniej infrastruktury do tego przeznaczonej. Może to prowadzić do niewystarczającego rozwoju infrastruktury i innych potencjalnych zagrożeń dla stabilności i niezawodności systemów elektroenergetycznych.

• 4. Ograniczenie konkurencji.

Jeśli mechanizm ten zostanie źle zaprojektowany lub wdrożony, może prowadzić do ograniczenia konkurencji na rynku energii elektrycznej. Może to przynieść korzyści tylko wybranym jego uczestnikom, co byłoby niekorzystne dla konsumentów i przeczyłoby unijnej zasadzie “sprawiedliwej transformacji”.

• 5. Brak dostępu do innowacyjnych technologii.

Jeśli produkt do redukcji szczytów cen nie zostanie odpowiednio skomponowany, może prowadzić do wykluczenia małych dostawców energii, którzy nie spełniają określonych wymogów lub nie są w stanie brać udziału w tym mechanizmie. Ograniczy to możliwości rozwoju takich małych przedsiębiorstw i dostęp do wdrażania innowacyjnych technologii.

Pojawiają się kontrowersje

Pojawia się wiele głosów, że manipulowanie ceną spotową poprzez produkt do redukcji szczytowego zapotrzebowania, jak sugeruje Rada UE, nie jest dobrym pomysłem. Sama idea obniżania cen spotowych jest sprzeczna z ogólnym kierunkiem proponowanej reformy, która skupia się na pozostawieniu sygnałów cen spotowych nietkniętych, jednocześnie chroniąc konsumentów za pomocą długoterminowych umów i mechanizmów zabezpieczających.

Aby uniknąć tych zagrożeń, konieczne jest odpowiednie zaprojektowanie i wdrażanie mechanizmu, a także monitorowanie jego skutków i ewentualne wprowadzenie korekt w celu zapewnienia równowagi między efektywnością, stabilnością rynku i korzyściami dla konsumentów i dostawców energii.

Mimo wszystko usługa redukcji szczytowego zapotrzebowania może przyczynić się do stabilności i niezawodności systemu, jeśli zostanie starannie opracowana. Najważniejsze jest uniknięcie kolizji interesów z istniejącymi rynkami i usługami systemowymi. Aby zyskać na wartości, produkt do redukcji szczytowego zapotrzebowania powinien szczególnie skupić się na małych instalacjach, które są wykluczone z istniejących rynków, albo dlatego, że są zbyt małe, nie posiadają inteligentnych liczników albo nie spełniają innych kryteriów.

Źródło: Euractiv