Wielki powrót kolektorów słonecznych. Jesteśmy na czwartym miejscu w Europie!

Kulminacja kryzysu energetycznego i walka z ociepleniem klimatu skupiły uwagę wielu sektorów na możliwościach gwarantowanych przez OZE. Od kilku lat Europa odnotowuje znaczący wzrost rozwoju z zielonych źródeł, rozwijają się nie tylko zawodowe elektrownie, a przede wszystkim instalacje prosumenckie. W kontekście ostatnich dwóch lat, sektor ten jeszcze bardziej zyskał na znaczeniu, wspierając europejskie ambicje na drodze ku odcięciu się od importu rosyjskiego gazu ziemnego.

Według EurObserv'ER kontynuacja ożywienia na rynku kolektorów słonecznych potwierdziła się w 2022 roku niemalże 12% wzrostem rocznej zainstalowanej mocy. Zainstalowano 1660,7 MWh, co odpowiada prawie 2,4 miliona m² powierzchni kolektorów słonecznych. W 2022 roku w Europie oddano do użytku tylko jedną elektrownię - SOLINPAR CSP, znajdującą się we Włoszech. Przyczyniła się ona do zwiększenia mocy koncentrycznej energii słonecznej we Włoszech do 12,4 MW oraz zdolności do koncentracji energii słonecznej Unii Europejskiej do 2333,1 MW. Szacuje się, że na terenie UE w 2022 działało 58,8 milionów m² skumulowanych mocy solarnych.

Rozwój kolektorów słonecznych

Cztery wiodące rynki krajów członkowskich Unii Europejskiej to Niemcy, Grecja, Włochy i Polska. Kraje - te odnotowały dwucyfrowy wzrost w sektorze nowych instalacji termalnych. Polski rynek kolektorów słonecznych osiągnął skok o 11,1% nowych instalacji w 2022 roku. Przekłada się to na zainstalowanie 210 tys. m² kolektorów, co jest nieco niższym wynikiem niż w roku poprzednim (17,3%). SPIUG przypisuje ten znaczny wzrost głównie przetargom gminnym finansowanym ze środków Unii Europejskiej, ale również zwiększającej się liczbie systemów kupowanych kanałami detalicznymi. Dodatkowo SPIUG zaznacza, że wyniki sprzedaży detalicznej na rynku są wciąż zbyt niskie, aby zapewnić stabilność i opłacalność systemów kolektorów słonecznych. 

Czasy złej passy dla sektora kolektorów słonecznych wydają się być już definitywnie za nami. Ożywienie zapoczątkowane w 2021 roku obserwowano również w 2022. Wstępne szacunki rynku energetyki słonecznej na rok 2022 sugerują nowo zainstalowaną powierzchnię kolektorów równą prawie 2,4 miliona m², co przekłada się na 11,9% wzrostu w stosunku do roku poprzedniego. Wzrost nowo zainstalowanych powierzchni kolektorów przedstawiono w poniższych tabelach. 

Dane te obejmują systemy wykorzystujące płaskie kolektory i kolektory próżniowe, które są technologiami skierowanymi na produkcję ciepłej wody użytkowej lub ogrzewanie w sektorze mieszkaniowym oraz produkcję ciepła i ciepłej wody dla sieci ciepłowniczych i procesów przemysłowych. Dane obejmują również nieoszklone kolektory, które zwykle są stosowane do podgrzewania basenów, jednak technologia ta jest mniej dokładnie monitorowana przez organizacje statystyczne. Systemy z soczewkami koncentracyjnymi (typu Fresnela lub paraboliczne) używane do produkcji ciepłej wody oraz kolektory hybrydowe PV-T, które wykorzystują wodę jako nośnik ciepła, są wyłączone z danych statystycznych przedstawionych poniższych w tabelach.

Jesteśmy na czwartym miejscu!

Statystyki z lat 2021-2022 plasują nas na czwartym miejscu wśród wszystkich krajów UE. W 2021 roku osiągnęliśmy wynik 189,1 tys. MWh, a rok ubiegły pozwolił na zainstalowanie 210 tys. MWh. całkowita ilość nowo zainstalowanej powierzchni kolektorów w UE odpowiada około 1660,7 MW mocy cieplnej (w porównaniu do 1483,8 MWh w 2021 roku), zakładając, że przeszklona powierzchnia 1-metrowego kolektora słonecznego pozwala na uzyskanie 0,7 kW mocy cieplnej. Dla porównania, powierzchnia kolektorów zainstalowanych w ciągu tych dwunastu miesięcy jest równa 300 boisk do piłki nożnej.

EurObserv'ER szacuje, że całkowita powierzchnia kolektorów w Unii Europejskiej na koniec 2022 roku wynosiła 58,8 miliona m² (41,2 GWh), co jest wynikiem lepszym o 2,6% w porównaniu do roku poprzedniego. Statystyki obejmują trzy główne technologie kolektorów słonecznych (kolektory płaskie przeszklone, kolektory próżniowe i nieoszklone kolektory). Poniżej przedstawiono sumaryczne moce zainstalowane w tych systemach w poszczególnych krajach UE na koniec 2021 i 2022 roku.

Systemy solarne mają istotny wkład w ochronę klimatu, ale także stanowią środek ochrony przed wzrostem cen energii i sposób na zmniejszenie zależności od importu energii. Ostatnie dwa lata przyniosły znaczny wzrost nowych instalacji tego typu w Polsce. Jesteśmy na 7 miejscu w klasyfikacji EU 27 pod względem sumarycznych mocy zainstalowanych. Powinniśmy się spodziewać jeszcze lepszego wyniku na koniec 2023 roku, gdyż coraz więcej polskich gospodarstw szuka ekologicznych rozwiązań pozwalających na obniżenie rachunków za energię, jednocześnie przyczyniając się do zielonej transformacji naszego kraju.

Źródło: Solar thermal and concentrated solar power barometers by EurObserv’ER