“Coming-out” branży kotlarskiej i megafabryki pomp ciepła – czy będzie seria bankructw?

Net Zero Industry Act, czyli kryzys szansą dla branży 

Ta wspomniana, kolejna inicjatywa ustawodawcza Unii Europejskiej będąca następstwem strategii REPowerEU zapala zielone światło dla rozwoju branży pomp ciepła. Agresja Rosji na Ukrainę przyspieszyła unijną transformację energetyczną i pokazała, że należy dążyć do samowystarczalności energetycznej. Dostrzeżono również potrzebę uniezależnienia się od importu urządzeń spoza UE i to właśnie na tym aspekcie koncentruje się Net Zero Industry Act. 

Paweł Lachman zauważa, że w założeniu od czterdziestu do 85% procent obecnie wdrażanych zielonych technologii ma być produkowane lokalnie, czyli na terenie Unii Europejskiej. Dążąc do osiągnięcia tego celu przewidziano ułatwienia dla branżowych inwestorów m.in. poprzez skrócenie terminów przyznawania pozwoleń oraz uproszczenia postępowań sądowo-administracyjnych. 

Wszelkie decyzje inwestycyjne mają być wydawane kolejno w ciągu 9 i 12 miesięcy w zależności od tego, czy roczna zdolność produkcyjna byłaby mniejsza bądź większa od 1 GW. Stworzono również osobną kategorię dla projektów bezemisyjnych nie spełniających dodatkowych kryteriów, tutaj czas na wydanie decyzji wynosi od 12 do 18 miesięcy. Nowe i uproszczone rozwiązania administracyjne mają przyspieszyć rozwój przemysłu bezemisyjnego, kładąc nacisk na technologie ujęte w katalogu projektów strategicznych przemysłu bezemisyjnego

opowiada prezes PORT PC.

Za takie strategiczne zielone technologie w szczególności uznano:

• pompy ciepła
• baterie, magazyny energii
• przedsięwzięcia geotermiczne
• wychwyt i składowanie CO₂
• technologie przyłączeniowe
• instalacje fotowoltaiczne do produkcji prądu i ciepła
• instalacje wiatrowe na lądzie
• przedsięwzięcia energetyki odnawialnej offshore

Polski akcent w drodze do samowystarczalności

Ekspert PORT PC Paweł Lachman postrzega Net Zero Industry Act jako typowy akt wydawany w czasie zagrożenia pozwalający na masową produkcję danej technologii przy maksymalnie skróconym czasie procedur administracyjnych. Jednocześnie firmy produkujące całe urządzenia czy podzespoły do pomp ciepła są pośrednio zmuszone do rozpoczęcia produkcji na terenie Unii Europejskiej.

Akt, o którym rozmawiamy mówi o tym, że jeżeli producent nie zainwestuje trwale w produkcję nie tylko urządzeń, ale też komponentów do produkcji pomp ciepła w Europie, to taka firma po prostu nie będzie na europejskim rynku liczyć jako dostawca. To są bardzo pozytywne wiadomości. Ktoś może powiedzieć, że jest to myślenie życzeniowe, ale pierwsze przesłanki mówią jasno, że producenci są na to gotowi

powiedział w wywiadzie dla GLOBENERGIA Paweł Lachman.

Prezes PORT PC zauważa, że taka projektowanie produkcji musi wybiegać grubo w przyszłość i być nastawiona na megafabryki, by móc przynieść realne zyski inwestorom. Dla europejskiego rynku może się to okazać zbawienne, ponieważ pozwoli na rozwój lokalnej technologii i ostro ograniczy import azjatyckich części. Polska patrzy na nowe perspektywy już posiadając zaplecze technologiczne i doświadczenie w branży pomp ciepła.

Firmy takie jak Viessmann, czy Daikin mogą pochwalić się produkcją pomp ciepła planowaną na 2025 rok znacznie ponad pół miliona urządzeń rocznie. Takie statystyki powinny świadczyć o gotowości polskiego rynku pomp ciepła na zasilenie całej Europy. Polskiego rynku to jednak nie to samo, co polskich producentów. Przed polskimi producentami urządzeń grzewczych trudny czas. Z oceny eksperta wynika, że nawet 70% z nich może stanąć w obliczu bankructwa. Rozmowy rządzących z branżą w kontekście produkcji urządzeń OZE są w ocenie Pawła Lachmana niezbędne, by te polskie firmy uratować i wspomoć w szybkiej transformacji branży. Mówiąc o urządzeniach OZE mamy na myśli nie tylko pompy ciepła, ale też kotły na pellet.

Producenci kotłów na skraju bankructwa?

Gdy światowa branża pomp ciepła przeżywa okres prosperity, czarne chmury zbierają się nad firmami produkującymi kotły gazowe. Brak perspektyw, to jedyne co można obecnie powiedzieć o branży kotlarskiej, co gorsza są to opinie gigantów w tej branży. Ekspert odwiedził ostatnie targi ISH i wspomina w rozmowie z redakcją, że podczas targów ISH 2023 padły zapowiedzi lidera światowego produkujących kotły gazowe gotowości sprzedaży ostatnich kotłów w 2030 roku, co oznacza koniec pewnej ery i więcej miejsca m.in. dla pomp ciepła. Jednocześnie jest to dowód na niedostateczny i nierealny rozwój technologii wykorzystania zielonego wodoru w gospodarstwach domowych, ponieważ w ciągu dekady nie uda się jej udoskonalić, a co dopiero skomercjalizować na taką skalę, by uchronić branżę kotlarską. By uniknąć spektakularnej serii upadków producentów kotłów będzie więc konieczna transformacja całej branży.

To swoisty coming-out branży. (…) Kilku największych obecnie producentów kotłów gazowych w 2025 roku będzie w stanie produkować ok 3-4 miliony pomp ciepła

twierdzi Paweł Lachman

Czy można więc mówić o przewrocie? Cała sytuacja jest dowodem, że najbliższa dekada, a szczególnie najbliższe 5 lat może okazać się kluczowe w kreowaniu nowej postaci energetyki. Najważniejszym aspektem okaże się sposób wdrożania tych rozwiązań do użytku przez obywateli UE i tutaj mogą się pojawić kolejne problemy wynikające z różnic implementacji. Już teraz każdy kraj realizuje to na swój sposób, a programy dofinansowań drastycznie różnią się między państwami.

Cały wywiad z Pawłem Lachmanem, prezesem Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła dostępny na naszym kanale Youtube.