Czy kotły gazowe będą zakazane w Unii Europejskiej?

Niejednokrotnie na łamach portalu Globenergia pisaliśmy o nowym planie opracowanym przez Komisję Europejską - RePowerEU. W głównych założeniach planu Komisja przyjęła oszczędzanie energii, dywersyfikację jej dostaw oraz przyspieszone wdrażanie energii odnawialnej. Według KE, plan ma pozwolić na osiągnięcie bezpieczeństwa energetycznego i wzmocnienie ochrony klimatu, przy jednoczesnym wzmocnieniu wzrostu gospodarczego. W planie pojawia się też wiele ambitnych celów dotyczących urządzeń grzewczych. Jednym z nich miałby być zakaz sprzedaży kotłów na paliwa kopalne, a więc również kotłów gazowych, od 2029 roku. Czy to oznacza, że kotły gazowe będą zakazane w Unii Europejskiej?

Zwrot Unii Europejskiej w kierunku pomp ciepła wynika z działania na rzecz zmniejszenia zużycia gazu ziemnego do ogrzewania i chłodzenia budynków. W REPowerEU, Komisja wyznaczyła cel podwojenia tempa instalowania pomp ciepła, a także zwróciła uwagę na konieczność zwiększenia produkcji tych urządzeń na rynku europejskim oraz zaproponowała wprowadzenie ułatwień dostępu do ich finansowania.
Jednocześnie KE opublikowała komunikat “EU Save Energy”, w którym proponuje szereg środków mających na celu przyspieszenie i zachęcenie do wdrażania pomp ciepła, a wśród nich między innymi surowsze wymagania w zakresie efektywności energetycznej budynków oraz zmiany w wymogach ekoprojektu. Efektem zmian w ekoprojekcie mógłby być zakaz wprowadzania na rynek samodzielnych kotłów na paliwa kopalne, a więc gazowych, węglowych i olejowych od 2029 r. Do sprzedaży dopuszczone byłyby tylko wysokoefektywne rozwiązania hybrydowe.
O innych propozycjach KE, które mają przyspieszyć wprowadzanie pomp ciepła na rynek pisaliśmy TUTAJ.
Czy kotły gazowe będą zakazane?
Plan Komisji Europejskiej REPowerEU został opublikowany 18 maja 2022 roku. We wspomnianym już towarzyszącym mu komunikacie “EU Save Energy” faktycznie pojawia się rok 2029 jako data zakończenia wprowadzania do obrotu „samodzielnych” kotłów na paliwa kopalne. Zobaczmy jednak co poprzedza ten zapis.
(...) Każde państwo członkowskie będzie wiedziało najlepiej, gdzie skoncentrować swoje starania, a ponadto istnieją wyraźne obszary na poziomie UE, w których wspólne podejście może przynieść wartość dodaną. (...) współustawodawcy mogą umocnić ramy regulacyjne dla efektywności energetycznej w perspektywie krótkoterminowej oraz w celu uzyskania większych oszczędności energii w perspektywie średnio- i długoterminowej w kontekście REPowerEU, - czytamy w dokumencie “EU Save Energy” przetłumaczonym na język polski.
Po tym zapisie pojawiają się kolejne punkty, które mogłyby uwzględniać państwa członkowskie w dążeniu do zwiększenia efektywności energetycznej. Jednym z nich jest zaostrzenie krajowych wymogów dotyczących systemów ogrzewania w istniejących budynkach. To właśnie w tym punkcie pojawia się zapis o ustaleniu bardziej rygorystycznych limitów dotyczących ekoprojektu dla systemów ogrzewania na poziomie UE i ustaleniu 2029 roku jako daty zakończenia wprowadzania do obrotu „samodzielnych” kotłów na paliwa kopalne oraz równoległej zmiany skali etykiet energetycznych (do roku 2025/2026), w wyniku której kotły i inne urządzenia na paliwa kopalne otrzymałyby niższą klasę efektywności energetycznej.
Jest to więc propozycja zapisu, który mógłby się pojawić w prawie.
Kwestie wprowadzenia zakazu montażu kotłów gazowych i wykorzystywania gazu w ogrzewnictwie skomentowało również Stowarzyszenie Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych, które potwierdziło, że nie ma obowiązującego aktu prawnego, który w przyszłości doprowadziłby do zakazu używania urządzeń gazowych.
Jak na razie nie ma mowy w oficjalnych dokumentach o zakazie stosowania kotłów gazowych. Tego typu decyzje były podejmowane na poziomie kilku państw członkowskich, ale nie było to działanie obligatoryjne dla całej UE. Obecnie trwa proces dyskusyjny nad zapisami i dalszym procedowaniem. Podstawą publikowanych fake newsów jest próba interpretacji różnych propozycji zawartych w szeregu dokumentów dla uzyskania oczekiwanego efektu medialnego. - czytamy w komunikacie SPIUG
W komunikacie SPIUG czytamy również, że państwa członkowskie będą miały możliwość zakwestionowania propozycji wprowadzenia zakazu sprzedaży źródeł ciepła na paliwa kopalne.
Państwa członkowskie będą miały możliwość zakwestionowania takiej propozycji w ramach zwykłej procedury ekoprojektu (forum konsultacyjne, głosowanie itd.), a nawet wcześniej, wywierając presję na Komisję przed wnioskiem, co jest bardzo prawdopodobne i już ma miejsce - czytamy w komunikacie SPIUG
Stowarzyszenie zwraca również uwagę, że państwa członkowskie, które deklarują chęć przyspieszenia takiego zakazu, jednocześnie podejmują działania, które nie są zgodne z deklaracjami wprowadzenia zakazu sprzedaży urządzeń na paliwa kopalne, ale są za to zgodne z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego na swoim terenie. Istotne jest również pojęcie “samodzielności” urządzeń.
Jeżeli taka regulacja by w jakiś sposób weszła po 2029 roku w życie, to nie wykluczałaby instalacji kotłów gazowych w układach hybrydowych np. z kolektorami słonecznymi lub pompami ciepła z uwagi na stan istniejących budynków i ich poziom zapotrzebowania na ciepło. - czytamy w komunikacie SPIUG
Organizacja zwróciła uwagę, że to jakie urządzenia grzewcze będzie można instalować w przyszłości będzie najprawdopodobniej zależało od przepisów poszczególnych państw członkowskich. Zdaniem Stowarzyszenia, po 2027 r. będziemy potrzebować kombinacji urządzeń, które będą w stanie zrealizować nasze cele w zakresie dekarbonizacji i bezpieczeństwa energetycznego.
Źródła: SPIUG, eur-lex.europa.eu