Ile środków finansowych Polska przeznaczyła na cele klimatyczne? Znamy liczby!
Od momentu gwałtownego wzrostu cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO2) nie ustaje debata na temat celowości wydatkowania środków pozyskanych z ich sprzedaży na cele polityki klimatycznej i transformacji energetycznej. Od 2013 roku Polska wydała w sumie 105 mld zł na cele klimatyczne – informuje ministerstwo klimatu i środowiska.
Redakcja GLOBEnergia
Unijna dyrektywa 2003/87/WE, traktująca o systemie EU ETS, przewiduje, że wpływy ze sprzedaży uprawnień na aukcjach ETS są dochodami publicznymi, rozdysponowanymi przez państwa członkowskie. Co najmniej 50 proc. wpływów lub ich równowartość powinna być przeznaczana na cele klimatyczne.
Ministerstwo klimatu i środowiska wyjaśnia w komunikacie, że dotyczą one transformacji energetycznej i inwestycji w OZE, zachęt do przestawiania się na technologie niskoemisyjne czy publicznych środków transportu. Obejmują też środki służące poprawie efektywności energetycznej, sieci ciepłowniczych i termomodernizacji budynków lub dostarczeniu wsparcia finansowego w celu uwzględnienia aspektów społecznych w przypadku gospodarstw domowych o niższych i średnich dochodach. Nakłady te, zgodnie z zapisami dyrektywy ETS mogą mieć również charakter np. ulg podatkowych.
Dochody z aukcji ETS
Polska pozyskując środki ze sprzedaży uprawnień do emisji gazów cieplarnianych jest zobowiązana do wydatkowania ich zgodnie z obowiązującym we Wspólnocie Europejskiej prawem. Ma też obowiązek składania sprawozdań z wykorzystania dochodów z aukcji ETS. Państwa członkowskie zaczęły składać raporty z wydatkowania środków z aukcji w 2013 roku. MKiŚ podkreśla, że Komisja Europejska nie zgłosiła uwag do prezentowanych przez Polskę raportów.
Ponadto zgodnie z obowiązującym prawem państwa członkowskie zobowiązane są do corocznego przygotowania i przedłożenia Komisji Europejskiej sprawozdania o wykorzystaniu dochodów uzyskanych z aukcji uprawnień do emisji lub ich równowartości finansowej. Rozliczenie środków jakie otrzymała Polska z ETS w 2021 roku dostępne jest na stronach Komisji Europejskiej.
Wydatkowane środki na cele klimatyczne
Całkowita kwota finansowania na cele klimatyczne wyniosła w Polsce co najmniej 105 mld złotych. Stanowi to więcej niż wyniosły w tym czasie wpływy ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2 - informuje resort.
W latach 2013-2022 (dane do sierpnia br.) na cele klimatyczne przeznaczono następujące pule środków:
- wsparcie OZE - 18,7 mld zł;
- wsparcie najuboższych odbiorców energii – dotychczas 14,1 mld zł;
- wsparcie publicznego transportu zbiorowego - 39,2 mld zł;
- wsparcie przemysłów energochłonnych - 5,1 mld zł;
- wsparcie podmiotów sektora energetycznego z przeznaczeniem na działania inwestycyjne wpisujące się w strategię jego transformacji - 6,8 mld;
- odliczenia od dochodów w ramach wspierania termomodernizacji i remontów przez wprowadzenie tzw. ulgi termomodernizacyjnej 21,4 mld zł (skutek dla budżetu to ubytek dochodów o 3,8 mld zł);
- rozwój elektromobilności - 0,3 mld zł.
W odpowiedzi na jedną z interpelacji wiceminister klimatu i środowiska Adam Guibourgé-Czetwertyński podkreślił, że ważną rolę w finansowaniu transformacji klimatycznej pełni również NFOŚiGW, który w ostatnich latach przeznaczył 13,3 miliarda złotych na programy priorytetowe związane ze zmianami klimatu (nie licząc programów masowych „Czyste Powietrze”, „Mój Prąd”, „Moja Woda”). W kontekście regionów szczególnie ważne jest również działanie Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska, które efektywnie wspierają lokalne przedsięwzięcia, w ramach programów takich jak np. „Czyste Powietrze”.
Źródło: Ministerstwo klimatu i środowiska, Sejm
