Polska wciąż z najwyższą ceną energii na rynku SPOT

Wciąż nierównomiernie

Rynek Spot (Rynek Dnia Następnego) ze względu na termin rozliczania transakcji klasyfikowany jest jako rynek kasowy. Płatności muszą zostać realizowane w ciągu dwóch dni roboczych od ich zlecenia, a podstawowym okresem handlowym jest jedna godzina. Na Rynku Dnia Następnego zakup energii odbywa się po hurtowych cenach aktualnie notowanych na Towarowej Giełdzie Energii. Ceny energii na rynku SPOT nie są stałe, ulegają wahaniom i co do zasady rosną w godzinach najwyższego zapotrzebowania. Spadają, gdy popyt na energię jest niższy, czyli w godzinach nocnych.

Zgodnie z danymi dostarczonymi przez Energy Solution w lipcu 2023 roku na rynku SPOT za 1 MWh płacono w UE średnio 83,30 euro, czyli o ponad 8 proc. mniej niż w ubiegłym miesiącu. Najwyższą cenę po raz kolejny odnotowano w Polsce – było to 118 euro/MWh. Pozostajemy również krajem z najwyższą średnią ceną PPA na starym kontynencie.

Spadła także uśredniona cena zakupu energii dla kontraktu terminowego (BASE Y) na 2024 r. W stosunku do czerwca była niższa o 0,5 proc., wynosząc w ubiegłym miesiącu ponad 130 euro.

Cena w lipcu dla polskiej części rynku odnotowała spadek wynoszący około 1% względem poprzedniego miesiąca. Mała zmiana nie miała drastycznego wpływu na wysokość średniej ceny za energię. 

Lekki spadek cen również w kontraktach terminowych

Średnia cena energii w UE dla kontraktu terminowego (BASE Y-23) zmalała w lipcu o 0,47% względem czerwca i wyniosła 130,10 EUR/MWh. W Polsce średnia cena energii BASE Y-23 w lipcu wyniosła 148,81 EUR/MWh i była o ok. 0,5% niższa od tej odnotowanej w czerwcu. 

Statystyki dostarczone przez Energy Solution komentuje ich ekspert - Krzysztof Mazurski, Dyrektor Działu Portfolio Management:

Lipiec przebiegał pod dyktando uspokojenia notowań najważniejszych, z punktu widzenia wytwarzania energii elektrycznej, towarowych rynków hurtowych. Rozpoczynając od węgla kamiennego, którego ceny w obserwowanych kontraktach API2 pozostawały stosunkowo blisko wycen z końca czerwca, przez ceny gazu ziemnego, aż do kursu uprawnień do emisji, zakresy zmian cen pozostawały relatywnie niewielkie

wyjaśnia Krzysztof Mazurski, ekspert Energy Solution

Ekspert zaznaczył, że rynki cechowały się większą zmiennością cenową produktów na najbliższy miesiąc niż dla indeksów rocznych.

Cena energii elektrycznej w ramach kontraktu terminowego na 2024 na TGE była niższa zaledwie o 1 proc. w porównaniu do średnich cen ważonych wolumenem z czerwca (655 zł/MWh – lipiec, 662 zł/MWh – czerwiec). Oznacza to, że wciąż pozostajemy jednym z najdroższych obszarów cenowych na ten okres dostaw, ale nieznacznie poprawiła się sytuacja polskich odbiorców.

analizuje Krzysztof Mazurski, Energy Solution

Ekspert wspomina również, że średnia cena kontraktu rocznego na energię elektryczną dla prezentowanej na wykresach strefy wyniosła 130,10 EUR/MWh wobec 130,72 EUR/MWh miesiąc wcześniej, co oznacza spadek o -0,5 proc.

Zapytaliśmy na które sektory najbardziej oddziałują rynkowe fluktuacje. Ekspert zaznaczył, że rządowy parasol ochronny w mniejszym stopniu dotyczy odbiorców biznesowych niż gospodarstwa domowe.

Nie neguję stosunkowo korzystnych stawek w Polsce dla odbiorców domowych. Stawki dla odbiorców biznesowych praktycznie zawsze oparte są, w mniejszej lub większej mierze na tym, co dzieje się na rynku hurtowym prowadzonym w ramach TGE.

wyjaśnia Krzysztof Mazurski, Energy Solution

Z czego wynika taka prawidłowość? Co odróżnia klientów biznesowych od indywidualnych?

Odbiorców biznesowych nie do końca interesuje parasol ochronny rozciągnięty nad taryfą G, gdyż kontraktują w oparciu o notowania hurtowe, które wynikają z wielu zmiennych, m.in. aktywów wytwórczych, cen nośników, rozwiązań prawnych etc.

Krzysztof Mazurski, Energy Solution

Zatem jaka jest perspektywa na najbliższe lata dla polskich odbiorców biznesowych biorąc pod uwagę obecne notowania rynkowe i niekorzystną pozycję Polski?

Jeśli polityka UE w zakresie klimatu i utrzymywania wysokich cen uprawnień do emisji się nie zmieni, a polski miks nie zacznie się jeszcze szybciej zazieleniać, to przy relatywnie niskich i stabilnych cenach gazu ziemnego, dysproporcja cenowa na niekorzyść polskich odbiorców biznesowych będzie się utrzymywać, bądź poszerzać.

 Krzysztof Mazurski

Ekspert Energy Solution podkreśla również, że ważnym wydarzeniem dla polskiej energetyki było większe skoncentrowanie uwagi rządzących na potrzebie przyspieszenia uformowania Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego:

Dla polskiego rynku energii elektrycznej istotnym zdarzeniem minionego miesiąca było z pewnością przyspieszenie prac związanych z powstaniem Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego. Instytucja ta ma za zadanie zabezpieczać dostawy mocy w ramach Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, po wcześniejszej integracji finansowej i operacyjnej elektrowni węglowych wchodzących obecnie w skład koncernów: PGE, Enea, Tauron, Energa.

komentuje Krzysztof Mazurski, Energy Solution

To właśnie ceny na europejskich rynkach energii odzwierciedlają faktyczny stan gospodarek poszczególnych krajów. Inne państwa również wprowadziły szereg mechanizmów ochronnych, zwłaszcza w celu kontroli kwot rachunków ponoszonych przez najuboższe grupy społeczne. Nie powinno się zatem sugerować poziomem zamrożonych cen, a właśnie sytuacją na rynkach SPOT i terminowych. To ważny podgląd, dający świeżą perspektywę na państwa gorzej radzące sobie z kryzysem energetycznym. 

Źródło: Analiza Energy Solution