Mamy za dużo energii? Wymuszone ograniczenia produkcji

• Forum Energii w najnowszym miesięczniku twierdzi, że w polskim systemie energetycznym udział OZE w konsumpcji energii jest często wyższy niż w produkcji.
• Operatorzy systemu są zmuszeni do nierynkowego ograniczania produkcji z OZE, aby zapobiec przeciążeniu sieci.
• Możliwości zapobiegania takim sytuacjom obejmują bardziej elastyczne źródła konwencjonalne, większą liczbę magazynów energii i zwiększenie elastycznego popytu.

Udział OZE w polskim systemie energetycznym

Udział energii elektrycznej wyprodukowanej z OZE w całkowitej produkcji energii elektrycznej kraju może być liczony na kilka sposobów. Dwa spośród nich można sklasyfikować następująco: udział w produkcji energii elektrycznej oraz udział w konsumpcji energii elektrycznej. 

Metoda obliczania udziału OZE w produkcji energii elektrycznej odnosi się do procentowego udziału energii elektrycznej wyprodukowanej z OZE w całkowitej produkcji energii elektrycznej w kraju. Jest to często stosowana miara efektywności energetycznej i postępów w zielonej energii.

Liczenie udziału OZE w konsumpcji energii elektrycznej z kolei uwzględnia całkowitą konsumpcję energii elektrycznej w kraju, łącznie z importem energii i magazynowaniem. Jest to bardziej kompleksowa miara, która odzwierciedla rzeczywisty wpływ OZE na zaspokojenie potrzeb energetycznych kraju.

W polskim systemie energetycznym udział odnawialnych źródeł w konsumpcji energii elektrycznej jest przeważnie wyższy od udziału OZE w produkcji. Zdarzają się sytuacje kiedy suma dostarczanej mocy w danej godzinie jest wyższa niż bieżące zapotrzebowanie. Należy wtedy podjąć środki zaradcze, do których należą ładowanie magazynów energii, eksport czy nawet wyłączenia źródeł OZE.

Za dużo energii – wymuszone ograniczenie produkcji

Nierynkowe redysponowanie energii (tzw. curtailment) to wymuszone ograniczenie produkcji energii elektrycznej przez operatora systemu przesyłowego. Ograniczenie pracy źródeł ma na celu niedopuszczenie do utraty zdolności regulacyjnych krajowego systemu elektroenergetycznego (KSE), a w konsekwencji pogorszenia parametrów bezpieczeństwa i stabilności sieci. 

W czerwcu konieczność nierynkowego redysponowania jednostek wytwórczych przez KSE pojawiła się podczas 8 dni. Spowodowane to było dotychczas wyłącznie z przyczyn bilansowych, a nie sieciowych. W sumie ograniczono generację 128,9 GWh energii elektrycznej. W tym 15,6 GWh z farm wiatrowych i 113,3 GWh z dużych instalacji fotowoltaicznych. W lipcu nierynkowe rozdysponowanie wprowadzono trzykrotnie. Jak dotąd ograniczenie produkcji nie dotknęło prosumentów. 

Jak temu zapobiec?

Jak czytamy w najnowszym opracowaniu Forum Energii, konwencjonalne źródła energii – elektrownie i elektrociepłownie węglowe i gazowe posiadają wysokie minima techniczne, co sprawia, że potrzebują dużo czasu, żeby się włączać i wyłączać. Gdyby stały się bardziej elastyczne, a czas ten się skrócił, wtedy wielkości odcinanych od sieci mocy OZE byłyby niższe.

Innym sposobem na zmniejszenie odcięć OZE byłoby przyłączenie większej ilości magazynów energii elektrycznej. Można również wykorzystać elastyczny popyt, który mógłby zwiększyć zużycie przy niskich cenach energii elektrycznej. Występują one w godzinach wysokiej podaży OZE, a nadwyżki energii mogłyby zostać wykorzystane przez elektrolizery czy urządzenie grzewcze ładujące magazyny ciepła.

Należy jednak przyznać, że do ograniczeń OZE dochodzi w ostateczności. Na początku operator korzysta z tzw. eksportu interwencyjnego, czyli niehandlowej wymiany pomiędzy operatorami z krajów sąsiadujących. Od początku roku produkcja z OZE została ograniczona o ponad 560 GWh, a podczas godzin z ograniczeniami wyeksportowano interwencyjnie co najmniej 195 GWh.

Źródło: Forum Energii