Nowy program dotacyjny – 2 mld PLN na odejście od węgla w ciepłownictwie 

• Ciepłownictwo w Polsce opiera się na węglu.
• Nowy program priorytetowy Ministerstwa Klimatu i Środowiska ma pomóc w rozwiązaniu tego problemu.
• Skierowany jest do przedsiębiorców, w tym spółek komunalnych.

Dużym wyzwaniem w energetyce są zmiany w ciepłownictwie, ale osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku wymaga nowych rozwiązań również w zakresie systemowego zaopatrywania mieszkań i domów w ciepło. Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapowiada program, który ma pomóc w implementacji OZE do systemów ciepłowniczych. Mowa o programie „OZE – źródło ciepła dla ciepłownictwa”.

Na konferencji prasowej Ministerstwa Klimatu i Środowiska przeprowadzonej 9 kwietnia ogłoszono program dla ciepłownictwa. Budżet programu „OZE – źródło ciepła dla ciepłownictwa” ma wynosić 2 miliardy złotych i pochodzić z Funduszu Modernizacyjnego. Program kierowany jest do przedsiębiorców, w tym spółek komunalnych, które będą mogły w ten sposób włączyć się w transformację energetyczną ciepłownictwa. 

Od węgla do OZE

Jak podała minister klimatu i środowiska Paulina Henning-Kloska do sieci ciepłowniczych w Polsce jest podłączone około 5,8 miliona gospodarstw domowych. Tymczasem większość sieci ciepłowniczych w kraju opiera się na spalaniu węgla. Ciepłownictwo wymaga więc pilnej transformacji, a nowy program ma być odpowiedzią na tę potrzebę. Pieniądze z dofinansowania będą mogły zostać przeznaczone na różne technologie OZE, jak pompy ciepła, kolektory słoneczne, rozwiązania geotermalne, magazyny ciepła, ale też na przyłączenie nowych obszarów do sieci ciepłowniczej. Wiceminister Urszula Zielińska komentuje, że zielone ciepłownictwo się opłaca, a program zachęci inwestorów do wyboru ekologicznych rozwiązań. Według Ministerstwa ciepłownictwo w Polsce może w całości opierać się o OZE. „OZE – źródło ciepła dla ciepłownictwa” to pierwszy program skierowany dla ciepłownictwa, który ma umożliwiać rezygnację z węgla w tym sektorze. 

Stan ciepłownictwa

O tym, że transformacja ciepłownictwa jest bardzo potrzebna, pisaliśmy już w tym artykule. Otrzymaliśmy również odpowiedź eksperta na pytanie, jakie zmiany można wprowadzić w tym sektorze, żeby stworzyć efektywniejszy i ekologiczny system ciepłowniczy. 

Dostarczanie ciepła to bardzo ważna część energetyki. W Polsce tylko 12,6% energii dostarczonej przez systemy ciepłownicze w 2022 roku wyprodukowano z użyciem OZE (źródło danych: URE). Jednak nie tylko nasz kraj ma w tym zakresie problem. Według najnowszych danych Eurostatu (obrazujących sytuację w 2022 roku) połowa całego zużycia energii w Unii Europejskiej zostaje użytkowana na cele grzewcze i chłodnicze. Średnio z UE tylko jedna czwarta tej energii produkowana jest z odnawialnych źródeł.

Najgorzej w tym sektorze radzi sobie Irlandia, OZE stanowi tam tylko 6% energii na cele grzewcze i chłodnicze. Najlepszym wynikiem może pochwalić się Szwecja – tam udział OZE utrzymuje się na poziomie około 69%. Polska w tej kwestii klasyfikuje się mniej więcej w środku stawki – osiągając udział OZE w ogrzewaniu i chłodzeniu na poziomie trochę niższym od europejskiej średniej, która wynosi 25%. 

Ciepłownictwo nie jest jedynym sposobem na ogrzewanie domu w Polsce. Budynki, które nie są podłączone do sieci ciepłowniczej, pozyskują ciepło z indywidualnych źródeł. Dla właścicieli tych obiektów istnieją już programy wsparcia, na przykład „Czyste Powietrze”, które wspiera termomodernizację i wymianę źródeł ciepła na bardziej ekologiczne. Ten program cieszy się ostatnio dużym zainteresowaniem. Osiągniecie neutralności klimatycznej nie uda się jednak bez modernizacji systemów zbiorowego ogrzewania. Dobrze więc, że pojawia się program skierowany dla ciepłownictwa.