Anna Chmurzyńska
Podziel się
Zwrócenie się w stronę geotermii jako jednego z bardziej efektywnych w naszym kraju źródeł energii odnawialnej znajduje także uzasadnienie naukowe. Znaczna część kraju leży na terenach, gdzie dość powszechnie występują wody termalne o parametrach umożliwiających wykorzystanie do celów grzewczych a niekiedy pozwalających rozważać możliwość produkcji energii elektrycznej.
Środki finansowe na geotermię w Polsce
Inwestycje geotermalne wymagają jednak znacznych nakładów finansowych na etapie budowy, konieczne jest zatem wsparcie ze strony rządu. Na program Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Geologia i górnictwo Część 1) Poznanie budowy geologicznej kraju oraz gospodarka zasobami złóż kopalin i wód podziemnych przeznaczono 200 mln zł zaś budżet unijnego postępowania konkursowego numer POIiŚ/1.1.1/1/2016 dla poddziałania 1.1.1 Wspieranie inwestycji dotyczących wytwarzania energii z odnawialnych źródeł wraz z podłączeniem tych źródeł do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko wynosi 210 mln zł.
Wiele miejsca w prasie poświęcono projektom, którym udało się zdobyć dofinansowanie (z jednego z wymienionych źródeł) do rozbudowy istniejących geotermii lub wykonania odwiertów badawczych. A było to do chwili obecnej zaledwie kilkanaście projektów, które uzyskały dotację z NFOŚiGW oraz ze środków unijnych. Znacznie większa ilość wniosków została zaopiniowana negatywnie, poniżej prezentujemy niektóre spośród nich.
Kto nie dostał dofinasowania?
Radomsko (województwo łódzkie)
Władze Miasta Radomska złożyły w 2016 roku wniosek o dofinansowanie wykonania odwiertu geotermalnego wysokości 16,5 mln zł. Woda pochodząca z odwiertu miała być wykorzystywana w obiekcie sportowo – rekreacyjnym. Obecność złóż wód termalnych w rejonie miasta została potwierdzona już kilkanaście lat wcześniej, brakowało natomiast dokładnego określenia parametrów wód, koniecznych do zaplanowania eksploatacji. Koncesję na poszukiwanie i udostepnienie wód termalnych otrzymało w 2010 roku Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej, wtedy jednak zabrakło pieniędzy na poszukiwania.
W marcu 2018 roku okazało się, że wniosek Miasta został odrzucony. Decyzję uzasadniano brakiem rozpoznania warunków geologicznych w województwach ościennych oraz zbyt małą głębokością odwiertu. Władze Miasta nie zgodziły się z uzasadnieniem, tym bardziej, że wniosek został przygotowany przez firmę specjalizującą się w geotermii.
Złożono odwołanie od decyzji NFOŚiGW, obecnie trwa rozpatrywanie odwołania.
Łowicz (województwo łódzkie)
Wniosek o dofinansowanie do wykonania odwiertu został złożony przez władze Łowicza w 2016 roku. Koszt wykonania odwiertu o głębokości 2,6 km oszacowano na 21,5 mln zł. Decyzja o sposobie wykorzystania wody termalnej miała zapaść po zbadaniu parametrów ciepłych wód – znalazłaby ona zastosowanie do celów grzewczych lub rekreacyjnych.
Pod koniec kwietnia br. roku okazało się, że wniosek został odrzucony pomimo uzyskania pozytywnej opinii NFOŚiGW. Przeciwko realizacji projektu wypowiedział się główny geolog kraju, jako uzasadnienie podając przyznanie dofinansowania pobliskiemu Sochaczewowi. Ponadto uznano, że wykonanie odwiertu nie przyczyni się w znaczącym stopniu do poprawy rozpoznania budowy geologicznej oraz warunków występowania wód termalnych w niecce warszawskiej.
Trwają starania o uzyskanie funduszy z innych źródeł.
Łódź (województwo łódzkie)
W 2017 roku do NFOŚiGW wpłynął wniosek o dofinansowanie inwestycji w Łodzi. Odwiert o głębokości 2,8 km miał ujmować wodę o temperaturze prawie 90 st.C, wydajność planowanego ujęcia szacowano na 150 – 200 m3/h. Wody termalne miały być wykorzystywane w ciepłownictwie, ogrzewając zarówno część mieszkańców miasta jak i halę widowiskową – Atlas Arenę a także w rekreacji w kompleksie basenów AquaPark Fala.
Przygotowanie wniosku kosztowało ok. 130 tyś zł, wnioskowano o dofinansowanie na poziomie 17 mln zł, całość inwestycji szacowano na 44 mln zł. Po półtorarocznym oczekiwaniu okazało się, że projekt otrzymał negatywną opinię ministerstwa środowiska. W uzasadnieniu zawarto informację iż eksploatacja wód termalnych mogłaby stanowić zagrożenie dla wód słodkich czerpanych na potrzeby mieszkańców miasta. Ze względu na pozytywną opinię marszałka województwa, negatywne zaopiniowanie projektu wywołało oburzenie wnioskodawców. Pojawiły się głosy, że u podstaw takiej decyzji leżały przyczyny nie merytoryczne lecz polityczne.
Choć od negatywnej opinii ministerstwa nie przysługuje odwołanie, trwają intensywne prace nad pozyskaniem funduszy na realizację projektu.
Zduńska Wola (województwo łódzkie)
Rosnące zanieczyszczenie powietrza było głównym powodem, który zadecydował o złożeniu wniosku o dofinansowanie odwiertu badawczego. Prace przygotowawcze trwały niemal rok.
Końcowa głębokość odwiertu miała wynosić 2,3 km, prace zaplanowano kilku etapowo: wykonanie odwiertu do głębokości 1,4 km, następnie pogłębienie go do 1,57 km i przeprowadzenie badań hydrogeologicznych a następnie pogłębienie odwiertu do głębokości 1,95 km oraz doprowadzenie go do zakładanej głębokości. Koszt inwestycji oszacowano na 14,5 mln zł, zakładano dofinansowanie na poziomie 11 mln zł.
Na podstawie badań prowadzonych w pobliskim Sieradzu wnioskowano, iż woda termalna ma temperaturę ok. 55 st.C, dzięki czemu znalazłaby zastosowanie do celów grzewczych. Planowano także wykonanie systemu podgrzewania murawy boiska sportowego.
Wniosek został odrzucony. Jako uzasadnienie podano bliskość odwiertu w Sieradzu.
Negatywne oceny dla projektów geotermalnych w konkursie Programu Infrastruktura i Środowisko
Władze Miasta Konina złożyły wniosek o dofinansowanie budowy ciepłowni geotermalnej w wysokości 17 mln zł. Rejon Konina charakteryzuje się występowaniem wód termalnych o bardzo korzystnych parametrach, w tym – temperaturą niemal 100 st.C na głębokości 2,6 km. Przez pewien czas rozważano nawet budowę pierwszej w kraju elektrociepłowni geotermalnej, ostatecznie bardziej prawdopodobne było powstanie ciepłowni.
Wniosek o dofinansowanie został odrzucony, podobnie jak odwołanie od decyzji NFOŚiGW. Odrzucono także wnioski Sochaczewa (województwo mazowieckie), Białki Tatrzańskiej (województwo małopolskie) oraz Polany Szymoszkowej (województwo małopolskie).
